1. Uchwała nr xx/120/09

   Rady Gminy Nowinka

   z dnia 23 marca 2009r

   w sprawie zatwierdzenia Planu odnowy miejscowości Monkinie

   Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 6ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz.1591, Dz.U. z 2002r. Nr 23 poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 214 poz. 1806, Nr 153 poz.1271 Dz.U. z 2003r. Nr 80 poz.717,Nr 162 poz. 1568, z 2004r. Nr 102, poz. 1055 Nr 116, poz.1203, z 2005r. Nr 172, poz.1441, Nr 175, poz.1457 z 2006r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz.1218, z 2008r, Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz.1458) oraz § 10 ust.2 pkt.2 lit.b Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz.U. Nr 38, poz. 220, Nr 156, poz. 974), w związku z uchwałą Nr I/09 Zebrania Wiejskiego Sołectwa Monkinie z dnia 22 lutego 2009r. w sprawie przyjęcia Planu odnowy miejscowości Monkinie uchwala się co następuje:

1. Zatwierdza się Plan odnowy miejscowości Monkinie, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi.

3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

   Przewodniczący Rady Gminy

    

1.  
   Jerzy Kłoczko

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XX/120/09

Rady Gminy Nowinka z dnia 23 marca 2009r.

 

 

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

(na lata 2008 – 2015)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gmina NOWINKA

Powiat AUGUSTÓW

Województwo PODLASKIE

 

Spis treści :

1. WSTĘP ............................................................................................................................. 3

2. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI .............................................................. 4

   1. Położenie i powierzchnia ........................................................................................... 4

   2. Historia miejscowości ................................................................................................ 5

   3. Zabytki i inne atrakcje turystyczne ......................................................................... 7

   4. Kapitał społeczny i ludzki ......................................................................................... 9

   5. Klimat ........................................................................................................................ 11

   6. Gleby .......................................................................................................................... 11

   7. Infrastruktura techniczna i ludzka ......................................................................... 12

   8. Oświata i kultura ...................................................................................................... 14

   9. Ochrona zdrowia ...................................................................................................... 14

   10. Bezpieczeństwo publiczne ........................................................................................ 14

3. ANALIZA SWOT ........................................................................................................... 15

4. WIZJA ROZWOJU WSI MONKINIE ........................................................................ 17

5. MISJA I CELE STRATEGICZNE .............................................................................. 18

6. HARMONOGRAM, KOSZTORYS WDRAŻANIA PLANU ................................... 20

7. ZADANIA WYTYPOWANE DO FINANSOWANIA Z DZIAŁANIA „ODNOWA I ROZWÓJ WSI” ..................................................................................... 22

VIII. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI .......................................... 23

IX. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU ............................................................. 23

X. ZGODNOŚĆ PLANU ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI MONKINIE ZE STRATEGIAMI WYŻSZEGO RZĘDU....................................................................... 24

XI. ZAKOŃCZENIE ……………………………………………………………………...25

 

1. WSTĘP

 

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach “Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013” działanie “Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Nowinka przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Monkinie.

Celem działania “Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Efektem ma być poprawa bytu mieszkańców wsi w wyniku zaistnienia nowych możliwości osiedlania, inwestowania, rozwoju usług, tworzenia miejsc pracy oraz zarobkowania poza rolnictwem.

Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Monkinie jest obszar tej miejscowości.

Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służącą odnowie miejscowości, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości. Określa kierunki rozwoju oraz przedstawia metody i narzędzia jego wdrażania.

Plan Odnowy Miejscowości Monkinie jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego i ma na celu stworzenie szczegółowej koncepcji i wizji rozwoju danej miejscowości. Funkcje jakie pełni wieś Monkinie, to przede wszystkim funkcje mieszkalne, rolnicze i turystyczne. Pod tym kątem były też ustalane priorytety i kierunki rozwoju miejscowości.

Odnowa i rozwój wsi jest wypadkową wielu działań, wśród których pierwsze miejsce zajmuje aktywność, zaangażowanie, i solidarna postawa mieszkańców, dlatego też plan ten powstał przy współudziale mieszkańców tej wsi, Rady Sołeckiej oraz Gminy Nowinka. Wypracowane tu priorytety i zadania są dobrem wspólnym, a ich realizacja leży w interesie współtwórców.

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy Unii Europejskiej. Zmiany w planie wymagają jednak podejmowania stosownych uchwał.

II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI

1. Położenie i powierzchnia

Gmina Nowinka jest jedną z gmin powiatu augustowskiego. Powiat Augustowski położony jest w północnej część województwa podlaskiego, na obszarze “Zielonych Płuc Polski”, a także w strefie współpracy transgranicznej Euroregionu Niemen.

Sołectwo Monkinie jest to niewielka wieś położona w północno-wschodniej części gminy Nowinka. Monkinie jest jedną z 26 sołectw gminy Nowinka. Bezpośrednio sąsiaduje z sołectwami: Krusznik, Bryzgiel, Walne i Danowskie. Z trzech stron otaczają ją pola, a od wschodu granicę wsi stanowią lasy Puszczy Augustowskiej stanowiące własność Nadleśnictwa Głęboki Bród. Wieś Monkinie leży w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego ok. 1,5 km od Jeziora Wigry. Oddalona jest o ok. 21 km od Augustowa i o ok. 25 km od Suwałk. W latach 1975 – 1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Powierzchnia Gminy Nowinka stanowi 204 km², z czego wieś Monkinie zajmuje 158 hektarów fizycznych.

 

 

Lokalizacja miejscowości Monkinie

 

2. Historia miejscowości

Osadnictwo na terenie dzisiejszej gminy Nowinka występowało już prawdopodobnie w czasach jaćwieskich. Do końca XII wieku ziemie te były we władaniu Jaćwingów. Następnie przeszły pod panowanie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Osadnictwo zaczęło się rozwijać dopiero w XVI wieku. Osadnictwo to było związane z zagospodarowaniem obszarów leśnych Puszczy Perstuńskiej. W 1418 i 1422 w lasach nad jeziorem Wigry był książęcy dwór myśliwski. Powstawały osady strzelców i chłopów biorących udział w polowaniach, rozdzielano łąki puszczańskie i rozdawano barcie, a część z nich zachował książę dla swoich dworów. Najpierw były to pojedyncze budy z łaźniami, w których zatrzymywali się chłopi książęcy, posiadający w puszczy łąki, barcie i łowiący ryby. Osocznicy okrążali w czasie polowania zwierzynę, pilnowali lasów przed kłusownikami. Budy wznoszono nad jeziorami, rzekami, przy jazach, przy ostępach i drogach. Droga do pałacu myśliwskiego na Wigrach prowadziła od rzeki Szczebry, obok jeziora Blizno, przez uroczysko „U Wałów” i obok „Błota Monkińskiego”, a więc gdzie później powstały wsie Monkinie i Walne.

Pierwsze pojawiające się wzmianki o osadnictwie na terenach naszej gminy mówią, że w XVI w. na Błotach Monkińskich posiadali swoje osoki Kurianowiczowie. Osada przyjęła nazwę od jaćwieskiego słowa mank, co znaczyło “błoto”. Niektórzy historycy przedstawiają następująco obraz ówczesnych osad ludzkich „Na polanach leśnych stały drewniane domy kmieci, z otworem u góry i oblepione gliną lub przykryte skórami zwierząt. Ziemię zdobywano przez wypalanie i karczowanie lasu.” Ostęp w Monkiniach wymieniany był w “Rewizji puszcz...” z 1559 roku. W XVII w. w Monkiniach wytwarzano dziergieć. W drugiej połowie XVII wieku występuje łąka Monkinie, którą kameduli wigierscy w 1688 wykupili od Aleksandra Wołłowicza. Była miejscem postoju strzelców leśnych. W latach osiemdziesiątych XVII w. zlikwidowano w Monkiniach osadę strzelecką w ramach kolonizacji puszcz. Wówczas to prawdopodobnie powstała wieś Dembowo, czyli obecne Monkinie. Istniała tam też smolarnia wymieniana w aktach w 1785 roku. W 1827 r. w Monkiniach znajdowała się wieś i osada leśna. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego... notuje, że “Monkinie to wieś i osada leśna w powiecie augustowskim, w gminie Szczebro-Olszanka, w parafii Wigry, odległa 19 wiorst od Augustowa. Ma 17 dymów, 118 mieszkańców. W 1827 roku wieś rządowa z 9 dymami i 53 mieszkańcami.” Wieś należała do parafii wigierskiej. Pierwszymi gospodarzami na terenie Monkiń w XVIII wieku byli Pachuccy, Milewscy i Chrulscy.

W okresie powstania styczniowego 1863 – 1864 na wzgórzu w Monkiniach, obok karczmy, wieszano schwytanych powstańców, dziś stoi tam kościół wybudowany w latach 1922–1924. Pierwszym proboszczem był ks. Mieczysław Mieszko, wybudował on kościół i założył cmentarz parafialny. Wszystkim się interesował, opiekował się biednymi, starszymi, prowadził chór kościelny, szerzył oświatę. Dzięki niemu powstała w Monkiniach szkoła. Szczególnie mocno walczył z pijaństwem, wesela musiały odbywać się tylko przy winie. Przy kościele rośnie szpaler pięknych świerków, to pozostałość po deptaku wiejskim, który powstał z inicjatywy księdza Mieszki, o czym dziś już tylko najstarsi pamiętają.

W okresie międzywojennym w Monkiniach znajdował się sklep, była też biblioteka zorganizowana przez Polską Macierz Szkolną, szkoła powszechna, piwiarnia, krawiec, krawcowa i szewc. W okresie wojny proboszczem był ks. Bolesław Cieciuchowski, został on zamordowany przez Niemców w 1943r. W 1935 roku, w dniu pogrzebu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Monkiniach pod lasem, idąc w kierunku Danowskich, ułani (2 Pułku Ułanów Grochowskich im. Gen. Józefa Dwernickiego lub 2 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich) z Suwałk usypali kopiec i osadzili na nim krzyż dębowy.

Po wojnie proboszczem był ks. Stanisław Chmielewski – kapelan w II Armii Andersa w czasie II Wojny Światowej, odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Casino. Jego grób znajduje się na tutejszym cmentarzu. Obecnie Szkoła Podstawowa w Monkiniach, wybudowana na początku lat 70-tych nosi jego imię.

Po II wojnie światowej pierwszym sołtysem był Józef Ślimko, po nim Kazimierz Chrulski, następnie Piotr Suchocki, Stanisław Myszczyński, obecnie funkcję tę sprawuje Stanisław Chrulski. W latach 1956 – 1973 Monkinie były siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej.

Do dzisiaj we wsi mieszka Stanisław Myszczyński – uczestnik walk o Berlin.

 

3. Zabytki i inne atrakcje turystyczne

Podczas powstania styczniowego 1863-64 na wzgórzu w Monkiniach wieszano schwytanych przez żandarmerię carską powstańców. W miejscu tym w 1922-24 wybudowany został drewniany kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej. Na kaplicy przykościelnej, w miejscu, gdzie dawniej stała szubienica widnieje napis “Za wiarę i ojczyznę”. W 1925 utworzona została parafia, z tego roku pochodzi też drewniana plebania. Kościół parafialny, nawiązujący swoją architekturą do budownictwa puszczańskiego, dobrze wkomponowany w miejscowy krajobraz jest wartościowym sakralnym zabytkiem. Wpisany został do rejestru zabytków pod nr A-502. Obecnie kościół jest obiektem centralnym we wsi

 

 

Obiektem, na który należy zwrócić uwagę jest piękny dąb, rosnący od strony wsi Danowskie, który liczy sobie prawdopodobnie 300 lat.

W lesie znajduje się usypany w 1935 roku przez ułanów jednego z pułków suwalskich kopiec i osadzony na nim dębowy krzyż. Dzisiaj nosi on nazwę Kopca Piłsudskiego. Na pobliskim drzewie wisi szafkowa kapliczka.

W miejscowej szkole znajduje się Izba Pamięci Narodowej. Są tam też pamiątki po księdzu Stanisławie Chmielewskim, patronie szkoły, kapelanie Wojska Polskiego, uczestnika kampanii wrześniowej, więźniu obozów w ZSRR, uczestniku kampanii włoskiej.

Z punktu widzenia konserwatorskiego we wsi Monkinie najlepiej zachował się zabytkowy krajobraz wsi, gdzie tradycyjna zabudowa harmonizuje z przyległymi rozłogami pól i lasem. Wśród tradycyjnych domów mieszkalnych, dwa są zabytkowe: wybudowana w 1932r. chałupa nr 12 z ażurowym gankiem oraz pochodzący z lat 20-tych dom nr 14, którego szczyty zdobi szalowanie ułożone w misterne romby i pajęczyny. We wsi charakterystyczne jest frontowe ustawienie domu do drogi. Większość zabudowań stanowią typowe tradycyjne zagrody wiejskie, posiadają kształt regularnego czworoboku, który stanowią dom mieszkalny i budynki gospodarcze (stodoła i chlew-obora).

 

 

 

Monkinie i okolice posiadają bogate walory krajobrazowe. Przepiękne łąki i lasy tonące w zieleni, bogata szata roślinna, nadaje urok miejscowości latem oraz zimą. Można tu spotkać rzadkie gatunki ptaków, lasy obfite w dzikie zwierzęta. Atrakcyjne położenie sprzyja rozwojowi turystyki. Przez wieś prowadzi kilka szlaków rowerowych i pieszych, m.in. międzynarodowy szlak rowerowy EuroVelo R 11 - szlak rozpoczyna się w Atenach (Grecja) i prowadzi poprzez kraje Europy Południowej, Polskę, kraje nadbałtyckie, aż do Przylądka Północnego w Norwegii. Ma ona charakter poznawczo-przyrodniczy. Większość odcinków ścieżek rowerowych prowadzi leśnymi drogami i polami, ale niedogodności te są rekompensowane przez ciekawe i piękne krajobrazy.

Miejscowość położona jest na “Szlaku Papieskim” Studzieniczna – Wigry.

 

W okolicy Monkiń można ponadto zwiedzić:

• Wigierski Park Narodowy – 1 km

• Wigierską Kolej Wąskotorowa z 1916r. (wpisana do rejestru zabytków) – 1,5 km

• Uroczysko Powstańce, pomnik ku czci uczestników Powstania z 1863r. - 10 km

• Cmentarz staroobrzędowców we wsi Blizna – 15 km

• budynek Urzędu Gminy w Nowince wybudowany w 1927r. - 10 km

• miejsca upamiętniające egzekucję ludności podczas II wojny światowej min. w Szczebrze (8 tysięcy ofiar), Podnowinka, Upustek.

• miasto Augustów ze swoimi zabytkami, min. Kanał Augustowski, zespół urbanistyczny XVI – XIX wiek ok 21 km,

 

 

4. Kapitał społeczny i ludzki

Teren gminy Nowinka zamieszkuje 2909 osób (stan na 31.01.2009r.) Z danych demograficznych przedstawionych w tabeli wynika, że liczba ludności utrzymuje się na takim samym poziomie. Większość to rdzenni mieszkańcy, pojawiają się jednak osoby, które chętnie się tu osiedlają.

 

ROK	Liczba ludności
2002	11
2003	116
2004	113
2005	111
2006	112
2007	115
2008	112

 

 

Tabela 1. Przekrój statystyczny struktury ludności w miejscowości Monkinie

Źródło: Urząd Gminy Nowinka

 

 

Z powyższych danych wynika, że większość osób zamieszkujących Monkinie jest w wieku produkcyjnym wchodzącym na rynek pracy – grupa ta stanowi aktualnie 58% ogólnej liczby mieszkańców. Dlatego też, podstawowym kierunkiem działania powinno być dążenie do podnoszenia jakości zasobów ludzkich na terenach wiejskich, poprzez zwiększenie szans młodych ludzi na zdobycie dobrego wykształcenia, adekwatnego do potrzeb rynku pracy. Inwestycje w kapitał ludzki wpłyną na zmniejszenie liczby migracji ludności w poszukiwaniu zatrudnienia, zarówno tej krajowej jak i zagranicznej. Ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi 24%, natomiast w wieku poprodukcyjnym 18%.

Liczba bezrobotnych w gminie Nowinka na dzień 31.12.2008r. wynosiła 148 osób, w tym 66 kobiet. Powiatowy Urząd Pracy w Augustowie nie prowadzi statystki bezrobocia dla poszczególnych miejscowości.

 

Tabela 2. Struktura bezrobocia w Gminie Nowinka

STAN NA 31.12.2008 r.
	Wyższe	Policealne i średnie zawodowe	Średnie ogólnokształcące	Zasadnicze zawodowe	Gimnazjalne i poniżej
Ogółem - 148	4	28	15	45	56
w tym kobiet - 66	2	17	12	14	21

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Augustowie

 

Mieszkańcy utrzymują się z:

• pracy najemnej,

• rolnictwa,

• działalności gospodarczej,

• emerytur i rent,

• zasiłków z opieki społecznej.

 

 

Wieś Monkinie pełni funkcję mieszkalną i rolniczą.

 

 

5. Klimat

Klimat gminy Nowinka charakteryzuje się wieloma cechami różniącymi go od klimatu innych regionów Polski. Występują tu silniejsze cechy klimatu kontynentalnego, najniższa poza górami, średnia temperatura roczna, opóźnienie nadejścia wiosny i lata, skrócenie czasu trwania lata i jesieni, najdłuższa zima oraz wyraźnie krótszy okres wegetacyjny i bezprzymrozkowy. Średnia roczna temperatura powietrza osiąga wartość około 6^ºC.

Średnia temperatura stycznia spada poniżej -4^ºC, natomiast średnie temperatury najcieplejszego miesiąca (lipiec) wynoszą 17⁰C - 18⁰C. Okres zimy trwa około 112 dni, lato trwa 70-80 dni, przedwiośnie i wiosna trwają krócej od jesieni i przedzimia. Pierwsze przymrozki jesienne występują w pierwszej połowie września, a ostatnie wiosenne w pierwszej połowie czerwca.

Opady atmosferyczne są najbardziej zmiennym elementem klimatu w czasie i przestrzeni.
Ich wielkość wykazuje silny związek ze środowiskiem geograficznym gminy (rzeźba, gleby, wody, lasy). Przeważają opady zimowe nad letnimi. Letnie opady cechuje duża intensywność, co jest również cechą kontynentalizmu. Na terenie gminy dominują wiatry z kierunków zachodnich i południowo-zachodnich. Termiczny okres wegetacyjny trwa od 140 do 150 dni i jest najkrótszy w Polsce nizinnej.

 

6. Gleby

Przestrzeń rolnicza stanowi największy procent powierzchni miejscowości, resztę stanowią lasy i grunty pozostałe, w tym żwirownia gminna skąd czerpie się kruszywo na potrzeby gminy Nowinka. Gleby należą głównie do klasy bonitacyjnej V i VI. Są to gleby najniższej jakości, głównie bielicowe i piaski. Wśród użytków rolnych dominują grunty orne, na których uprawia się głównie mieszanki zbożowe i ziemniaki.

 

Kierunki prowadzonej produkcji roślinnej i zwierzęcej są ściśle dostosowane do uwarunkowań klimatycznych i glebowych, które nie są zbyt korzystne dla rozwoju rolnictwa. Powoduje to, iż plony uzyskiwane z 1 ha są bardzo niskie, zarówno w porównaniu do województwa podlaskiego jak i kraju. Alternatywą może być rolnictwo ekologiczne, bądź zachowawcze-
w aspekcie utrzymania tradycyjnych odmian roślin i zwierząt.

 

7. Infrastruktura techniczna i gospodarka

Według danych Urzędu Gminy Nowinka liczba gospodarstw rolnych w wynosi 20 (wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie miejscowości liczbę dużych gospodarstw rolnych można określić na kilka. Gospodarstwa rolnicze w większości są małoobszarowe, wielokierunkowe, charakteryzują się małą powierzchnią, z czym związany jest ich niski dochód. Ze względu na słabą jakość gleb nie uprawia się roślin przemysłowych, natomiast w grupie roślin zbożowych mało uprawia się zbóż intensywnych tzn. pszenica, jęczmień, pszenżyto.

Produkcja zwierzęca, to najczęściej hodowla bydła, zwłaszcza mlecznego, oraz trzody chlewnej.

Charakter i wielkość produkcji zwierzęcej zależy min. od poziomu opłacalności produkcji, wielkości bazy paszowej, rynku zbytu i stanu budynków inwestorskich itp.

 

Nieruchomości o powierzchni poniżej 1 ha, gdzie grunty są sklasyfikowane jako użytki rolne	6
Gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha	14

Na terenie sołectwa zarejestrowanych jest 5 działalności gospodarczych. Są to firmy jednoosobowe, związane z prowadzeniem działalności handlowej i usługowej, głównie usługi leśne. We wsi nie ma zakładów produkcyjnych. Nie ma też miejsc noclegowych, hotelarstwa, gastronomii, turyści i przyjezdni mogą korzystać z ww. usług w sąsiednich sołectwach.

 

Telefonizacja- miejscowość jest stelefonizowana. Każde gospodarstwo ma też możliwość podłączenia do Internetu. Ponadto teren miejscowości objęty jest zasięgiem telefonii komórkowej.

Elektroenergetyka- wszystkie gospodarstwa posiadają dostęp do energii elektrycznej, w wystarczającej mocy. Korzystają z energii PGE Dystrybucja Białystok Sp. z o.o. Wieś posiada oświetlenie uliczne.

Kanalizacja i wodociągi- w miejscowości brak jest wodociągu i kanalizacji. Mieszkańcy korzystają z przydomowych studni, a nieczystości są odprowadzane do szamb.

Transport i komunikacja– przez wieś przebiega droga powiatowa nr 40825 o nawierzchni bitumicznej. Komunikację zabezpiecza PKS w Suwałkach S.A., liniami Augustów – Bryzgiel – Suwałki.

Gazownictwo – mieszkańcy nie posiadają dostępu do gazu ziemnego. Gaz propan – butan dostarczany jest w butlach z punktów dystrybucji.

Gospodarka cieplna – mieszkańcy czerpią energię cieplną z własnych pieców domowych, opalanych w większości węglem i drewnem.

Gospodarka odpadami–ani Monkinie jak też cała gmina nie posiada gminnego wysypiska odpadów stałych. Odpady wywożone są na miejskie wysypisko w Augustowie przez Przedsiębiorstwo Transportowe NECKO Sp. z o.o., oraz MPO z Białegostoku. Do czasu odbioru odpady gromadzone są w kontenerach zlokalizowanych przy obiektach użyteczności publicznej oraz w pojemnikach i workach przez mieszkańców wsi, a odbiór następuje w terminach ustalonych corocznie harmonogramem odbioru. Na terenie gminy prowadzone jest wstępne sortowanie nieczystości, gdzie w gospodarstwach domowych zbiera się w odrębnych workach: plastyk, szkło, aluminium, papier. Odpady posortowane odbierane są w ustalonych terminach, raz w miesiącu.

 

 

 

 

 

 

 

8. Oświata i kultura

W Monkiniach znajduje się Szkoła Podstawowa. W szkole odbywają się zajęcia dodatkowe, w których dzieci chętnie uczestniczą. Szkoła posiada nowoczesna pracownię komputerową, z której dzieci chętnie korzystają.

Młodzież uczęszcza do Gimnazjum w Nowince oraz do szkół ponadgimnazjalnych głównie do Augustowa i do Suwałk.

We wsi znajduje się Punkt Biblioteczny Biblioteki Publicznej w Nowince.

Na terenie sołectwa nie działają koła i stowarzyszenia. Sołtys i Rada Sołecka są koordynatorami działań na rzecz odnowy wsi. Wśród mieszkańców widać coraz większą chęć do działania na rzecz wspólnej integracji i poprawy warunków życia. We wsi panują dobre stosunki sąsiedzkie.

We wsi kultywowana jest tradycja związana ze świętami np. procesja na Boże Ciało, odpust, obrzędy związane z pochówkiem zmarłych, kolędnicy w Święta Bożego Narodzenia. Ponadto w noc sylwestrową „zdejmowanie bram”.

Od kilku lat, w dzień święta szkoły, który przypada w dzień imienin ks. Stanisława Chmielewskiego patrona szkoły – 8 maja, szkoła z udziałem młodzieży organizuje tzw. Bieg Niepodległości.

Do grona znanych osobistości należy zaliczyć urodzonego w Monkiniach profesora Andrzeja Sobolewskiego, laureata najwyższej nagrody Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia w fizyce jądrowej.

 

9. Ochrona zdrowia

Mieszkańcy i turyści znajdujący się na terenie Monkiń mogą korzystać z opieki medycznej w Ośrodku Zdrowia w Nowince. Najbliższa apteka również zlokalizowana jest w Nowince. W przypadku hospitalizacji jak również specjalistycznych usług medycznych mieszkańcy korzystają z usług SP Zakładu Opieki Zdrowotnej w Augustowie lub SP Szpitala Wojewódzkiego w Suwałkach.

 

10. Bezpieczeństwo publiczne

Najbliższy posterunek policji znajduje się w Nowince. Na terenie sołectwa nie funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna, a najbliższa jednostka OSP znajduje się w oddalonym o 1 km Bryzglu.

 

3. ANALIZA SWOT

1. MOCNE STRONY (atuty rozwoju)

- atrakcyjne położenie turystyczne w malowniczej okolicy, bliskość Jeziora Wigry i Jeziora Blizno

- czyste środowisko (brak dużych zakładów produkcyjnych zanieczyszczających środowisko)

- dogodne warunki do rozwoju rolnictwa ekologicznego ,

- bogata historia, tradycyjna architektura wiejska

- stan oświetlenia ulicznego, dostępność telekomunikacyjna,

- szkoła podstawowa,

- bliskość terenów zielonych i lasów

- korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo

- duża atrakcyjność zasobów przyrodniczych w okolicy wsi, walorów turystycznych oraz krajobrazowych (Wigierski Park Narodowy i Puszcza Augustowska),

- walory krajobrazowe otoczenia oraz niewielka skala miejscowości – atrakcyjność osiedleńcza dla osób zmęczonych miejskością.

 

2. SŁABE STRONY (czynniki ograniczające rozwój)

- brak wodociągu i kanalizacji sanitarnej

- słabe gleby i niekorzystny – ostry klimat

- nieuregulowany stan gospodarki odpadami

- mała ilość podmiotów gospodarczych

- brak odpowiedniej infrastruktury turystycznej (tablice informacyjne, miejsca wypoczynku, mała gastronomia, miejsca noclegowe itp.)

- brak stowarzyszeń i instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości

- starzenie się ludności oraz odpływ ludzi młodych ze wsi

- brak alternatywnych form spędzania czasu wolnego

- brak odpowiedniej do potrzeb infrastruktury rekreacyjnej i sportowej dla dzieci i młodzieży

- brak ciągów pieszych, chodników

- słaba promocja samej wsi jako miejsca atrakcyjnego turystycznie.

 

3. SZANSE (możliwości rozwoju wynikające z otoczenia)

- zwiększenie się dostępności do kapitałów i środków pomocowych, w tym pochodzących z Unii Europejskiej

- popyt w Polsce i Europie na usługi turystyczne oparte o zasoby przyrodnicze oraz walory kulturowe

- rozwój gospodarstw ekologicznych, wzrost zainteresowania żywnością ekologiczną

- nawiązanie współpracy z sąsiednimi miejscowościami i gminą

- wzrost aktywności społeczeństwa lokalnego

- moda na mieszkanie “za miastem”, rozwój mieszkalnictwa.

- sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich, ze strony rządu i władz wojewódzkich, uczestnictwo m.in. w Programie Odnowy Wsi

 

4. ZAGROŻENIA (czynniki niesprzyjające, wynikające z otoczenia)

- niestabilność prawna i gospodarcza

- wysoki i stale rosnący poziom bezrobocia

- odpływ młodych ludzi, migracja zarobkowania

- niewystarczające fundusze na rozwój infrastruktury technicznej oraz na właściwe zagospodarowanie terenów ważnych dla wizerunku miejscowości i funkcjonowania jej społeczności

- brak zainteresowania terenem inwestorów krajowych i zagranicznych

- upadek drobnych gospodarstw

• ubożenie społeczeństwa, wzrost zagrożeń patologią społeczną zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży

 

 

Co ma ją wyróżniać?	Estetyczny wygląd, możliwość zatrudnienia i czynnego odpoczynku, mili i aktywni mieszkańcy, ekologia,
Jakie ma pełnić funkcje?	Mieszkaniowe, rolnicze, agroturystyczną, rekreacyjną, kultywującą tradycje regionu,
Kim mają być mieszkańcy?	Wykształceni, aktywni, dbający o wieś, przedsiębiorczy, w pełni identyfikujący się ze wsią, zaangażowani w życie publiczne,
Co ma dać utrzymanie?	Ekologiczne rolnictwo, usługi, mikroprzedsiębiorstwa, praca w sferze usług małej gastronomii i agroturystyki
W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i mieszkańcy?	Sołtys, Rada Sołecka, organizacje pozarządowe
W jak sposób mają być rozwiązywane problemy?	Dyskusje, rozmowy, pomoc międzysąsiedzka, na zebraniach wiejskich, współpraca z Urzędem Gminy, współpraca z organizacjami i stowarzyszeniami pożytku publicznego
Jak ma wyglądać nasza wieś?	Czysta, estetyczna, bogata, w pełni zwodociągowana i skanalizowana, wyróżniająca się wśród innych miejscowości, drogi w dobrym stanie, bezpieczna i wygodna
Jak mają wyglądać mieszkania i obejścia?	Estetyczne, czyste, funkcjonalne, stanowiące jedną całość architektoniczną, atrakcyjne
Jaki ma być stan otoczenia i środowiska?	Zachowane walory przyrodnicze i kulturowe, ekologiczny, atrakcyjny, czysty, przyjazny dla ludzi i przyrody,
Jakie ma być rolnictwo?	Nowoczesne, nieuciążliwe dla środowiska, ekologiczne
Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży?	Poprawienie stanu bazy sportowej, wyremontowanie boisk, teren sportowo – rekreacyjny,

 

 

 

Podczas prac nad Planem Odnowy Miejscowości Monkinie przeprowadzono spotkania z mieszkańcami, podczas których zostały określone potrzeby oraz zadania inwestycyjne na terenie wsi. Stworzona została lista zadań priorytetowych:

 

 

1. Budowa kompleksu sportowego w ramach programu „ Moje Boisko- Orlik- 2012”

2. Renowacja kościoła i zagospodarowanie obejścia

3. Zaopatrzenie wsi w wodociąg i kanalizację

4. Budowa chodników

5. Modernizacja drogi asfaltowej

6. Wybudowanie parkingu przy cmentarzu

7. Remont szkoły (termoizolacja)

8. Utworzenie świetlicy wiejskiej z małym muzeum regionalnym wsi, głównie pamiątki po księdzu Chmielewskim

9. Kompleks usług turystycznych

10. Ogrodzenie wokół Kopca Piłsudskiego.

11. Utworzenie placu zabaw dla dzieci.

 

 

5. MISJA I CELE STRATEGICZNE

Poniższe cele mają służyć miejscowości na podniesienie atrakcyjności miejscowości, wspieraniu inicjatyw lokalnych, poprawie jakości życia mieszkańców, jej atrakcyjności dla turystów i inwestorów, dając zatrudnienie jej mieszkańcom, wygodną i bezpieczną z rozwiniętą infrastrukturą publiczną.

 

Cel strategiczny 1. Wzrost atrakcyjności miejscowości poprzez właściwe zagospodarowanie przestrzeni publicznej.

Cel ma służyć: zaspokajaniu potrzeb społecznych, kulturalnych oraz rekreacyjnych mieszkańców wsi. Wpłynie też na podniesienie atrakcyjności turystycznej oraz standardu życia mieszkańców. Możliwe to będzie dzięki realizacji następujących zadań:

- budowa kompleksu sportowego w ramach programu „ Moje Boisko- Orlik- 2012”

- utworzenie placu zabaw dla dzieci,

- utworzenie świetlicy wiejskiej z małym muzeum regionalnym wsi

 

Cel strategiczny 2. Rozwój i rozbudowa infrastruktury technicznej.

Cel ma służyć: podniesieniu standardu życia i pracy na wsi, poprawie funkcjonalności, bezpieczeństwa oraz stanu środowiska naturalnego. Wpłynie tez na wzrost atrakcyjności mieszkaniowej, turystycznej, inwestycyjnej wsi. Możliwe to będzie dzięki realizacji następujących zadań:

1. -budowa wodociągu i kanalizacji,

2. -budowa chodników,

3. -modernizacja drogi asfaltowej,

4. - wybudowanie parkingu przy cmentarzu.

5. - remont szkoły ( termoizolacja)

Cel strategiczny 3. Wspieranie rozwoju turystyki oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego

Cel ma służyć: ochronie dziedzictwa kulturowego, pielęgnowanie tradycji narodowej i jej niematerialnych jak i materialnych dorobków, a także przekazanie go w jak najlepszym stanie przyszłym pokoleniom. Możliwe to będzie dzięki realizacji następujących zadań:

- renowacja kościoła i zagospodarowanie obejścia,

- ogrodzenie wokół Kopca Piłsudskiego

- kompleks usług turystycznych

 

Określone powyżej cele strategiczne mają służyć rozwojowi obszarów wiejskich, tworzenie perspektyw do powstania wielokierunkowej działalności gospodarczej, oraz alternatywnych źródeł utrzymania na wsi. Wymienione cele zapewniają stałą poprawę warunków życia mieszkańców, podnoszą atrakcyjność miejscowości oraz wpływają korzystnie na promocję turystyki wiejskiej i agroturystyki poprzez wykorzystanie potencjału turystycznego, historycznego oraz walorów przyrodniczych.

 

VI. HARMONOGRAM i KOSZTORYS WDRAŻANIA PLANU w PLN

 

Tabela 3. Harmonogram rzeczowo – finansowy

Zadanie	Czas realizacji
	2009	2010	2011	2012	2013	2014		2015
Cel strategiczny 1: Wzrost atrakcyjności miejscowości poprzez właściwe zagospodarowanie przestrzeni publicznej
Budowa kompleksu sportowego w ramach programu „ Moje Boisko- Orlik- 2012”	903 tys.
Utworzenie placu zabaw dla dzieci,		10 tys.
Utworzenie świetlicy wiejskiej z małym muzeum regionalnym wsi							30 tys.
Cel strategiczny 2: Rozwój i rozbudowa infrastruktury technicznej
Budowa wodociągu i kanalizacji,	4 mln.
Budowa chodników,			500 tys.
Modernizacja drogi asfaltowej,			300 tys.
Wybudowanie parkingu przy cmentarzu				100 tys.
Remont szkoły ( termoizolacja)		100 tys.
Cel strategiczny 3: Wspieranie rozwoju turystyki oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego
Renowacja kościoła i zagospodarowanie obejścia,		300 tys.
Ogrodzenie wokół Kopca Piłsudskiego						50 tys.
Kompleks usług turystycznych						100 tys.

 

 

 

 

 

VII. ZADANIA WYTYPOWANE DO FINANSOWANIA Z DZIAŁANIA „ODNOWA I ROZWÓJ WSI”

 

Budowa kompleksu sportowego w ramach programu „ Moje Boisko- Orlik - 2012”. Szacunkowy koszt inwestycji 903 000,00 zł, w tym środki pochodzące z

- Programu Restrukturyzacji Obszarów Wiejskich – 500 000,00 zł

- Ministra Sportu i Turystyki - 333 000,00 zł

- środki własne – 70 000,00 zł.

W ramach projektu wykonane zostaną dwa boiska sportowe, boisko piłkarskie o wymiarach 30m x 62m, o nawierzchni z trawy syntetycznej, oraz boisko wielofunkcyjne do koszykówki i piłki siatkowej o wymiarach 19,1m x 32,1m o nawierzchni poliuretanowej. Oba boiska będą posiadały ogrodzenie z wykonane z siatki stalowej powlekanej. Wyposażenie sportowe boisk montowane w sposób trwały z podłożem: dwie bramki do gry w piłkę nożną, kosze do koszykówki i komplet wyposażenia do gry w piłkę siatkową. Przewiduje się budowę oświetlenia obiektu - 10 słupów oświetleniowych.

 

 

 

Projektowane zagospodarowanie kompleksu sportowego w ramach programu „ Moje Boisko- Orlik - 2012” w miejscowości Monkinie

 

 

Zadanie inwestycyjne mające na celu kreowanie przestrzeni publicznej, zapewni mieszkańcom i turystom warunki do wspólnego, przyjemnego i efektywnego spędzania czasu i relaksu. Wpłynie to na jeszcze lepszą organizację imprez sportowo- kulturalnych, a tym samym na promocję miejscowości. Wzrost zainteresowania kulturą i sportem będzie miał odzwierciedlenie w aktywizacji mieszkańców, pośrednio przyczyni się do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, urozmaiceniu oferty w odniesieniu do potrzeb mieszkańców.

Korzystanie z nowej infrastruktury będzie miało charakter ogólnodostępny i nieodpłatny.

 

 

8. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

 

Lp	Zadanie	Odpowiedzialni	Termin realizacji
1	Przedłożenie Planu Odnowy Miejscowości Monkinie przedstawicielom Zebrania Wiejsckiego	Rada Sołecka	Luty 2009
2	Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości Monkinie przez Zebranie Wiejskie	Zebranie Wiejskie	Luty 2009
3	Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości Monkinie na Sesji Rady Gminy	Rada Gminy	Marzec 2009
4	Opracowanie dokumentacji technicznych z uwzględnieniem projektów i zadań mogących uzyskać wsparcie z funduszy strukturalnych	Wójt Gminy	Marzec 2009
5	Realizacja zadań określonych poszczególnymi projektami zgodnie z harmonogramem przyjętym w Planie Odnowy Miejscowości	Wójt Gminy Rada Sołecka	Do roku 2015

 

 

 

 

IX. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU

 

Monitoring wspomaga proces zarządzania i dostarcza informacji o postępie realizacji
i efektywności wdrażania zadań wynikających z Planu - począwszy od pojedynczego projektu, poprzez cel i zadania, a skończywszy na osiąganych efektach.

Istotnym elementem decydującym o początku wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Monkinie jest wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Nowinka.

Plan od samego początku będzie poddany pełnej kontroli Rady Sołeckiej wsi,

Sołtysa, mieszkańców wsi Monkinie oraz Gminę. Będzie to dla nich źródło informacji na temat zaplanowanych zadań i inwestycji, a także o postępach prowadzonych prac.

 

Realizacja założeń Planu będzie również monitorowana poprzez:

- Budżety Gminy na kolejne lata

- Sprawozdanie z realizacji budżetu Gminy

- Dokumentacje z odbioru robót poszczególnych inwestycji

- Tablica informacyjna we wsi Monkinie

 

Plan może podlegać modyfikacjom, nowe zadania mogą być dodawane, inne zaś usuwane. Na realizację zadań decydujący wpływ będzie miało pozyskiwanie środków ze źródeł pozabudżetowych. Stan realizacji zaplanowanych zadań i ich weryfikacja, będzie procesem ciągłym, trwającym od momentu rozpoczęcia planowania inwestycji, poprzez realizację, aż do jej zakończenia.

Społeczność wiejska będzie się komunikowała poprzez wspólne spotkania wiejskie. Kontakt pomiędzy wsią, a Gminą będzie zachowany poprzez Sołtysa oraz aktywnych mieszkańców.

 

 

 

 

X. ZGODNOŚĆ PLANU ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI MONKINIE ZE STRATEGIAMI WYŻSZEGO RZĘDU

 

Zadania ujęte w planie są spójne z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Nowinka, ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowinka,

Strategią Rozwoju Powiatu Augustowskiego, Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego, Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 oraz z dokumentami wyższego rzędu.

Cele, które zostały wskazane w powyższych dokumentach mają przyczyniać się do poprawy jakości życia mieszkańców wsi, wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, zachowania różnorodności przyrodniczej, krajobrazowej i kulturowej oraz zwiększenia dostępności do infrastruktury publicznej oraz rozwoju turystyki. Będą one realizowane poprzez poprawę jakości życia mieszkańców, ochronę środowiska, poprawę konkurencyjności obszarów wiejskich oraz aktywizację społeczna.

Zadania priorytetowe określone w niniejszym dokumencie, przyczynią się do podniesienia atrakcyjności miejscowości oraz polepszenia jakości życia na obszarach wiejskich poprzez rozwijanie usług na rzecz ludności. Dzięki realizacji w Monkiniach zamierzonych działań powyższe cele zostaną w pełni osiągnięte.

 

 

 

 

 

 

 

 

XI. ZAKOŃCZENIE

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w ciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane w Planie cele przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji.

Realizacja Planu Odnowy Miejscowości ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.

Przy budowaniu niniejszego Planu wykorzystano m.in.:

-rozmowy z sołtysem, radnymi i mieszkańcami

- materiały i informacje uzyskane od pracownikówUrzędu Gminy Nowinka

- informacji innych jednostek samorządu terytorialnego,

- materiały z Powiatowego Urzędu Pracy.

Przeprowadzone konsultacje społeczne w Monkiniach pozwoliły na wykonanie analizy SWOT oraz dostarczyły materiały niezbędne do opisu i scharakteryzowania zamierzonych projektów. Niezbędne informacje do budowania Planu uzyskano wykorzystując informacje z zebrania wiejskiego.